Op zondag 12 april 2020 om klokkenslag half elf zou het hier volstromen voor één van de hoogtepunten van het kerkelijk jaar: de paaskerkdienst. Maar de Doopsgezinde Kerk aan de Frankestraat staat er verlaten bij. De deuren zitten potdicht.
‘Het gebouw blijft wel staan. Maar de gemeenschap, de mensen, komen die nog terug?’
Waar kan een mens ten tijde van crisis beter samenkomen dan in de kerk? Helemaal op een dag als vandaag. En nu dat niet kan, hoe blijven we dan toch met elkaar verbonden? We vroegen het Sjoerd van der Galiën, Koster van de Doopsgezinde Kerk in Haarlem.
Oorverdovende stilte
In het verder donkere en kille kerkgebouw is het in de hal verrassend gezellig en warm. Door de lichtkoepel staalt de voorjaarszon op de koffietafel. En de bloemen en kranten op de tafel verraden dat hier nog met enige regelmaat ‘activiteit’ plaatsvindt. ‘De lente trekt zich gelukkig niks aan van corona, dat vind ik wel mooi’. Sjoerd zet twee mokken koffie voor ons neer en gaat zitten. Buiten is het inderdaad volop lente, maar hoe is het hierbinnen? ‘Nou, stop maar eens met praten, dan krijg je het antwoord vanzelf’. We zwijgen. De stilte die volgt is oorverdovend. Surrealistisch.
Orgelvirtuoos dankzij coronacrisis
‘Elke dag kom ik hier om de post te halen en kleine klusjes te doen. Hoewel ik veel liever lekker druk bezig ben, geniet ik ook van de rust. Met aandacht alle dagelijkse dingen doen, opeens écht tijd hebben voor een goed gesprek… En ik zet elke dag een kop koffie voor Marco, onze organist. Voor hem is de coronatijd een zegen. Zonder publiek kan hij helemaal losgaan op het orgel. Als hij zo doorgaat, komt hij als orgelvirtuoos uit de coronastrijd. Let maar op!’
Niet meer dezelfde
Maar hoe komt een Koster van een plek die symbool staat voor samenkomst en verbinding uit deze strijd? ‘Nou was ik in theorie van plan om er precies zo uit te komen als ik erin ging, maar in de praktijk vermoed ik dat deze situatie me wel degelijk zal veranderen. Alleen al omdat de wereld om ons heen niet meer dezelfde zal zijn. Zo zat ik me laatst te bedenken hoe we als mensen na weken op elkaars lip te hebben gezeten straks weer naar buiten komen. Krijgen we een echtscheidingsboom, een babyboom, of allebei? Maar dat we terug moeten naar meer kleinschaligheid en bescheidenheid is wel duidelijk. Hier in de stad verwacht ik weer meer kleine winkels en minder grote bijeenkomsten.’
God mag het zeggen
Dus de kerk blijft ook na de coronacrisis leeg? ‘Mensen zullen altijd behoefte hebben om samen te komen. En juist na een tijd van afzondering willen we vast weer graag in elkaars gezelschap zijn. De vraag is alleen hoe? Nu zoeken we andere manieren om voor elkaar te zorgen. Vanuit de kerk sturen we regelmatig mailingen, hebben we een belcirkel opgezet voor oudere leden en nemen we elke dag ‘lichtbeelden’ op. Korte filmpjes waarin een gemeenschapslid bij het licht van een kaarsje vertelt wat deze situatie met hem of haar doet. Ze zijn te zien op onze website en worden heel erg gewaardeerd. Maar of straks de kerk ook weer zal volstromen? Ik zou bijna zeggen, dat weet alleen God. Ik hoop het…’
Virtueel geloven
Is dit dan niet het uitgelezen moment om na te denken over welke functies een kerkgebouw nog meer kan hebben? ‘Wij doen al heel veel andere activiteiten en evenementen, maar er is vast nog veel meer te bedenken.’ En een virtuele kerkdienst, is dat denkbaar? ‘Waarom niet? Met mijn gezin volg ik nu een Doopsgezinde kerkdienst in Amerika. Gewoon thuis op de bank. Dat is eerlijk gezegd ook heel fijn en verbindend. Maar volgend jaar Pasen hoop ik weer in een overvolle kerk te zitten hoor. En voor dit jaar wens ik iedereen hele fijne thuispaasdagen. Zorg goed voor elkaar en blijf gezond!’
Anderhalve Meter Sessies, publicatiedatum 12 april 2020. Anderhalve Meter Sessies is een serie korte interviews met Haarlemse ondernemers ten tijde van corona, gemaakt voor het facebookplatform Ondertussen in Haarlem
